در این مقاله قصد داریم به آشنایی با تاریخچه استفاده از چوب در جهان بپردازیم.

مقدمه

چوب، ماده‌ای طبیعی و فراوان در زمین، از دیرباز مورد استفاده انسان‌ها بوده است. بشر همواره بخش مهمی از نیازهای خود را از این ماده تأمین کرده و از آن به عنوان بستری برای بروز ذوق، استعداد و هنر بهره برده است. از قدیمی‌ترین هنرهای مرتبط با چوب، خراطی و سوخت و نقاشی روی چوب است. همچنین، هنرهای پیچیده‌ای چون خاتم‌سازی و گره‌چینی با استفاده از چوب شکل گرفته‌اند. این هنرها نشان‌دهنده اعتقاد عمیق هنرمندان به منبع الهام و زیبایی بوده است.

ویژگی‌های چوب

چوب، به رغم ویژگی‌هایی مانند ناپایداری در برابر عوامل جوی و میکروارگانیسم‌ها، همواره مورد توجه هنرمندان بوده است. با اینکه نگهداری چوب حتی در موزه‌ها شرایط خاصی می‌طلبد، بخش قابل توجهی از آثار هنری موجود در گنجینه‌های جهانی از چوب ساخته شده است.

استفاده از چوب در ایران

ایران، با وجود شرایط جوی نامناسب و کمبود بارندگی، یکی از پایگاه‌های مهم تولید و عرضه صنایع چوبی بوده است. هنرمندان ایرانی در طول تاریخ، در زمینه‌های مختلفی از جمله خراطی، کنده‌کاری، مشبک‌کاری و منبت‌کاری فعالیت کرده و آثار نفیسی خلق کرده‌اند. این آثار امروز در موزه‌ها و مراکز هنری سراسر دنیا به نمایش گذاشته شده‌اند.

شناخت چوب

چوب ماده‌ای سخت است که ریشه، ساقه و شاخه‌های درختان را تشکیل می‌دهد. این ماده به دو قسمت اصلی زنده‌چوب و دلچوب تقسیم می‌شود. زنده‌چوب قسمت فعال چوب است که در مجاورت پوست قرار دارد، در حالی که دلچوب شامل سلول‌های مرده و قسمت داخلی درخت است. دلچوب سخت‌تر و بادوام‌تر از زنده‌چوب است و با افزایش سن درخت، گسترش می‌یابد.

مزایای چوب

چوب در میان سایر مصالح ساختمانی مزایای زیادی دارد. به نسبت وزنش، چوب از سایر مصالح محکم‌تر است و به راحتی می‌توان آن را به اشکال مختلف تبدیل کرد. چوب همچنین حرارت را منتقل نمی‌کند و نسبت به دیگر مصالح ارزان‌تر است. با پیشرفت‌های اخیر در زمینه مقاوم‌سازی چوب در برابر حریق، استفاده از این ماده افزایش یافته است. چوب پس از خشک شدن، سبک‌تر و محکم‌تر می‌شود و از ترک‌خوردگی و پیچیدگی جلوگیری می‌کند.

تاریخچه استفاده از چوب در جهان

مصری‌ها در حدود 3200 سال پیش از میلاد مسیح استفاده از چوب را آغاز کردند. آنها از چوب برای ساخت نرده‌ها، تختخواب‌ها و تابوت‌های چوبی استفاده می‌کردند. این صنایع در دوره‌های مختلف تاریخ مصر، مانند دوران حکومت خاندان تین، به اوج خود رسیدند. نمونه‌های فراوانی از آثار چوبی مصر باستان در موزه‌های لندن و لوور پاریس موجود است.

اهمیت چوب در دیگر فرهنگ‌ها

چین از حدود سال ۱۱۲۲ قبل از میلاد به اهمیت چوب پی برد و قوانینی برای تنبیه قطع‌کنندگان درختان جنگلی وضع کرد. در یونان باستان، صنایع چوب از جمله روکش‌سازی رایج بود و از چوب برای ساخت تخت روان و میز استفاده می‌شد. یونانیان به قدری به چوب اهمیت می‌دادند که معتقد بودند هر درختی یک فرشته نگهبان دارد و قطع آن به معنای مرگ فرشته است.

توسعه صنایع چوب در اروپا

پس از میلاد مسیح، صنایع چوب در اروپا گسترش یافت. رومی‌ها از اصول جنگل‌داری آگاهی داشتند و از چوب برای ساخت کشتی‌های بزرگ استفاده می‌کردند. با رواج دین مسیحیت، صنایع چوب تحت تأثیر این دین قرار گرفت و برای ساخت درها و پنجره‌های کلیساها استفاده شد.

چوب در دوره رنسانس و پس از آن

بعد از رنسانس، صنایع چوب به پیشرفت خود ادامه دادند. در زمان ملکه الیزابت در انگلستان، چوب به قدری مورد توجه قرار گرفت که نگرانی‌هایی در خصوص مصرف زیاد آن ایجاد شد.

استفاده از چوب در دیگر مناطق جهان

در شبه قاره هند، چوب‌های آبنوس، بقم و صندل از دیرباز مورد استفاده قرار می‌گرفتند. در اندونزی نیز از چوب برای ساخت بت‌ها و تندیس‌ها استفاده می‌شد. در استرالیا و فرانسه نیز چوب کاربرد فراوانی در ساخت مبلمان داشته و این صنایع هنوز هم در این کشورها رواج دارد.

نتیجه‌گیری

چوب از جمله موادی است که همواره نقش مهمی در پیشبرد صنایع و هنرهای مختلف داشته است. تاریخچه استفاده از چوب در جهان نشان‌دهنده اهمیت و تأثیر این ماده در توسعه فرهنگی و هنری بشریت است.